v3.0 1301 Text en-06_koujkia5.108 kou.001 Десымə дебтудюə тəрəди кəрсу. Десымə дебтудюə тəрəди кəрсу. Dʼesɨmə dʼebtudʼüə tərədʼi kərsu. Dʼesɨmə dʼebtudʼüə tərədʼi kərsu. Dʼesɨmə dʼebtudʼüə tərədʼi kərsu. dʼesɨ -mə dʼebtu -dʼüə tərədʼi kərsu отец -NOM.1SG рассказать -PRAET .3SG.S такой .ACC дело .ACC father -NOM.1SG tell -PRAET .3SG.S such .ACC case .ACC dʼesɨ -mə dʼebtu -suə -∅ tərədʼi - kərsu - отец -NOM.1SG рассказать -PRAET -[3SG.S] такой -[ACC] дело -[ACC] father -NOM.1SG tell -PRAET -[3SG.S] such -[ACC] case -[ACC] n -n.case-poss v -v.tense -v.pn adj -n.case n -n.case Мой отец рассказал такой случай. 8.029 kou.002 Ману нумаӈку ихӱˀəту, ӈадяту нану дёӡӱрсюəгəй ӈӱӱлемуй, хуааӡичи хуурсы. Ману нумаӈку ихӱˀəту, ӈадяту нану дёӡӱрсюəгəй ӈӱӱлемуй, хуааӡичи хуурсы. Manu numaŋku ihüɁətu, ŋadʼatu nanu dʼoðürsʼüəgəj ŋüülʼəmuj, hu͡aaðitʼi huursɨ. Manu numaŋku ihüɁətu, ŋadʼatu nanu dʼoðürsʼüəgəj ŋüülʼəmuj, hu͡aaðitʼi huursɨ. Manu numaŋku ihüɁətu, ŋadʼatu nanu dʼoðürsʼüəgəj ŋüülʼəmuj, manu numaŋku i -hüɁə -tu ŋadʼa -tu na -nu dʼoðür -sʼüə -gəj ŋü -ü -lʼəmu -j раньше молодой быть -VNTEMP2 -3SG младший.брат -GEN.3SG с -LOCADV ходить -PRAET -3DU.S шест -VGS -NLOC -ACC.PL earlier young be -VNTEMP2 -3SG younger.brother -GEN.3SG with -LOCADV walk -PRAET -3DU.S pole -VGS -NLOC -ACC.PL manu numaŋku ij -hüɁə -ntu ŋadʼa -ntu na -nu dʼotür -suə -kəj ŋüj -Ɂ -rəmu -j раньше молодой быть -VNTEMP2 -3SG младший.брат -GEN.3SG с -LOCADV ходить -PRAET -3DU.S шест -VGS -NLOC -ACC.PL earlier young be -VNTEMP2 -3SG younger.brother -GEN.3SG with -LOCADV walk -PRAET -3DU.S pole -VGS -NLOC -ACC.PL adv adj v -v.nmnz -n.poss n -n.case-poss pp -adv.case v -v.tense -v.pn n -n.deriv.v -v.deriv.n -n.case hu͡aaðitʼi huursɨ. hu͡aa -ði -tʼi hu -ur -sɨ дерево -DEST -ACC.PL.3DU хотеть -Vr -INF wood -DEST -ACC.PL.3DU want -Vr -INF hu͡aa -tə -tʼi huj -r -sa дерево -DEST -ACC.PL.3DU хотеть -Vr -INF wood -DEST -ACC.PL.3DU want -Vr -INF n -n.affix -n.case-poss v -deriv.v -v.inf Когда он был молодой, с братом ходил, чтобы делать заготовки для чумов. 15.883 kou.003 Тəə чухəны нилыдиəгəй Котуй бикаа нану. Тəə чухəны нилыдиəгəй Котуй бикаа нану. Təə tʼuhənɨ nʼilɨdʼiəgəj Kotuj bikaa nanu. Təə tʼuhənɨ nʼilɨdʼiəgəj Kotuj bikaa nanu. Təə tʼuhənɨ nʼilɨdʼiəgəj Kotuj bikaa nanu. təə tʼuhə -nɨ nʼilɨ -dʼiə -gəj Kotuj bikaa na -nu тот .GEN пора -LOCADV жить -PRAET -3DU.S Котуй река .GEN около -LOCADV that .GEN time -LOCADV live -PRAET -3DU.S Kotuj river .GEN near -LOCADV tə - tʼuhə -nu nʼilɨ -suə -kəj Kotuj bikaj - na -nu тот -[GEN] пора -LOCADV жить -PRAET -3DU.S Котуй река -[GEN] около -LOCADV that -[GEN] time -LOCADV live -PRAET -3DU.S Kotuj river -[GEN] near -LOCADV pr -n.case advn -adv.case v -v.tense -v.pn n n -n.case pp -adv.case В то время они жили недалеко от реки Котуй. 23.823 kou.004 Тəтi конаˀагəй муӈкуˀ дя ӈӱчичи лəтытəˀхиасы. Тəтi конаˀагəй муӈкуˀ дя ӈӱчичи лəтытəˀхиасы. Təti konaɁagəj muŋkuɁ dʼa ŋütʼitʼi lətɨtəɁhi͡asɨ. Təti konaɁagəj muŋkuɁ dʼa ŋütʼitʼi lətɨtəɁhi͡asɨ. Təti konaɁagəj muŋkuɁ dʼa ŋütʼitʼi lətɨtəɁhi͡asɨ. təti kona -Ɂa -gəj muŋku -Ɂ dʼa ŋü -tʼi -tʼi lətɨ -tə -Ɂhi͡a -sɨ тот .NOM пойти -PF -3DU.S дерево -GEN.PL ALL шест -DEST -ACC.PL.3DU срубить -IMPF -INTENT -INF that .NOM go -PF -3DU.S tree -GEN.PL ALL pole -DEST -ACC.PL.3DU fell -IMPF -INTENT -INF tə -∅ konɨ -Ɂə -kəj muŋku -Ɂ dʼa ŋüj -tə -tʼi lətɨ -ntə -Ɂhan -sa тот -[NOM] пойти -PF -3DU.S дерево -GEN.PL ALL шест -DEST -ACC.PL.3DU срубить -IMPF -INTENT -INF that -[NOM] go -PF -3DU.S tree -GEN.PL ALL pole -DEST -ACC.PL.3DU fell -IMPF -INTENT -INF pr -n.case v -v.tense -v.pn n -n.case pp n -n.affix -n.case-poss v -v.deriv -v.deriv -v.inf Они пошли в лес, чтобы сделать заготовки для шестов чума. 32.419 kou.005 Куə хирəгӱəй ӈӱчичи лəтыди, хурсəˀкиˀəгəй маӡутi дя. Куə хирəгӱəй ӈӱчичи лəтыди, хурсəˀкиˀəгəй маӡутi дя. Kuə hirəgüəj ŋütʼitʼi lətɨdʼi, hursəɁkiɁəgəj maðuti dʼa. Kuə hirəgüəj ŋütʼitʼi lətɨdʼi, hursəɁkiɁəgəj maðuti dʼa. Kuə hirəgüəj ŋütʼitʼi lətɨdʼi, hursəɁkiɁəgəj maðuti dʼa. kuə hirə -güə -j ŋü -tʼi -tʼi lətɨ -dʼi hursə -Ɂki -Ɂə -gəj mað -uti dʼa некоторый уровень -то1 -ACC.PL шест -DEST -ACC.PL.3DU срубить -INF вернуться -RES -PF -3DU.S чум -GEN.PL.3DU ALL some level -CL1 -ACC.PL pole -DEST -ACC.PL.3DU fell -INF come.back -RES -PF -3DU.S tent -GEN.PL.3DU ALL kuə hirə -küə -j ŋüj -tə -tʼi lətɨ -sa hursə -Ɂkə -Ɂə -kəj maɁ -ti dʼa некоторый уровень -то1 -ACC.PL шест -DEST -ACC.PL.3DU срубить -INF вернуться -RES -PF -3DU.S чум -GEN.PL.3DU ALL some level -CL1 -ACC.PL pole -DEST -ACC.PL.3DU fell -INF come.back -RES -PF -3DU.S tent -GEN.PL.3DU ALL adj n -cl -n.case n -n.affix -n.case-poss v -v.inf v -v.deriv -v.tense -v.pn n -n.case-poss pp Несколько шестов заготовив, стали возвращаться домой. 37.419 kou.006 Тəгəтə лакарыариаиˀ маагӱə саӱ диндiˀəгəй. Тəгəтə лакарыариаиˀ маагӱə саӱ диндiˀəгəй. Təgətə lakarɨari͡aiɁ maagüə saü dʼindiɁəgəj. Təgətə lakarɨari͡aiɁ maagüə saü dʼindiɁəgəj. Təgətə lakarɨari͡aiɁ maagüə saü dʼindiɁəgəj. tə -gətə lakarɨari͡aiɁ maa -güə saü dʼindi -Ɂə -gəj тот -ABL вдруг.D что -то1 шум .ACC услышать -PF -3DU.S that -ABL suddenly.D what -CL1 noise .ACC hear -PF -3DU.S tə -kətə lakarɨari͡aiɁ maa -küə saü - dʼinti -Ɂə -kəj тот -ABL вдруг.D что -то1 шум -[ACC] услышать -PF -3DU.S that -ABL suddenly.D what -CL1 noise -[ACC] hear -PF -3DU.S pr -n.case adv pr -cl n -n.case v -v.tense -v.pn Потом вдруг услышали какой-то шорох. 42.202 kou.007 Тəтiрə кəуйкиа хеӡытыхиаӡы. Тəтiрə кəуйкиа хеӡытыхиаӡы. Tətirə kəujki͡a heðɨtɨhi͡aðɨ. Tətirə kəujki͡a heðɨtɨhi͡aðɨ. Tətirə kəujki͡a heðɨtɨhi͡aðɨ. təti -rə kəu -jki͡a heðɨtɨ -hi͡aðɨ тот -2SG лось -D2 .NOM идти -INFER .3SG.S that -2SG moose -D2 .NOM go -INFER .3SG.S tə -rə kəu -jka -∅ hetɨtɨ -hatu -∅ тот -2SG лось -D2 -[NOM] идти -INFER -[3SG.S] that -2SG moose -D2 -[NOM] go -INFER -[3SG.S] pr -n.case-poss n -deriv -n.case v -v.mood -v.pn Оказывается, это лось идет. 48.579 kou.008 Ниныбтыˀыа мунунту: «Качемəтə, такəə кəуйкиа. Ниныбтыˀыа мунунту: «Качемəтə, такəə кəуйкиа. NʼinɨbtɨɁɨ͡a mununtu: «Katʼəmətə, takəə kəujki͡a. NʼinɨbtɨɁɨ͡a mununtu: «Katʼəmətə, takəə kəujki͡a. NʼinɨbtɨɁɨ͡a mununtu: «Katʼəmətə, takəə kəujki͡a. nʼinɨ -btɨ -Ɂɨ͡a munu -ntu katʼəmə -tə takəə kəu -jki͡a старший.брат -SUPERLAT -AUGM .NOM говорить -PRAES .3SG.S увидеть -IMP.2SG.O тот.дальний .NOM лось -D2 .NOM elder.brother -SUPERLAT -AUGM .NOM say -PRAES .3SG.S see -IMP.2SG.O that.remote .NOM moose -D2 .NOM nʼinɨ -btə -Ɂa -∅ munu -ntu -∅ katʼəmə -tə takəə -∅ kəu -jka -∅ старший.брат -SUPERLAT -AUGM -[NOM] говорить -PRAES -[3SG.S] увидеть -IMP.2SG.O тот.дальний -[NOM] лось -D2 -[NOM] elder.brother -SUPERLAT -AUGM -[NOM] say -PRAES -[3SG.S] see -IMP.2SG.O that.remote -[NOM] moose -D2 -[NOM] n -adj.deriv -n.deriv -n.case v -v.tense -v.pn v -v.mood pr -n.case n -deriv -n.case Старший брат говорит: «Посмотри на того лося. 57.435 kou.009 Əрəкəрə кəуйкиа, ӈамтӱчӱəу чаӡумəу!» Əрəкəрə кəуйкиа, ӈамтӱчӱəу чаӡумəу!» Ərəkərə kəujki͡a, ŋamtütʼüəu tʼaðuməu!» Ərəkərə kəujki͡a, ŋamtütʼüəu tʼaðuməu!» Ərəkərə kəujki͡a, ŋamtütʼüəu tʼaðuməu!» ərəkərə kəu -jki͡a ŋamtü -tʼü -əu tʼaðumə -u красивый лось -D2 .NOM рог -NOM.PL.3SG -EXCL огромный.D -EXCL beautiful moose -D2 .NOM horn -NOM.PL.3SG -EXCL huge.D -EXCL ərəkərə kəu -jka -∅ ŋamtə -tʼü -əu tʼatumə -əu красивый лось -D2 -[NOM] рог -NOM.PL.3SG -EXCL огромный.D -EXCL beautiful moose -D2 -[NOM] horn -NOM.PL.3SG -EXCL huge.D -EXCL adj n -deriv -n.case n -n.case-poss -cl adj -cl Красивый лось, рога какие огромные!» Должно было бы быть tʼaðuməuɁ - множественное число. 65.195 kou.010 Ӈадеум хыымсы мунунту: «Хилитiмə. Ӈадеум хыымсы мунунту: «Хилитiмə. Ŋadʼəum hɨɨmsɨ mununtu: «Hilʼitimə. Ŋadʼəum hɨɨmsɨ mununtu: «Hilʼitimə. Ŋadʼəum hɨɨmsɨ mununtu: «Hilʼitimə. ŋadʼə -um hɨɨm -sɨ munu -ntu hilʼi -ti -mə младший.брат -SPEC .NOM испугаться -INF говорить -PRAES .3SG.S страшный .VGS -PRAES -1SG.O younger.sibling -SPEC .NOM get.afraid -INF say -PRAES .3SG.S horrible .VGS -PRAES -1SG.O ŋadʼa -dʼum -∅ hɨɨm -sa munu -ntu -∅ hɨlə -Ɂ -ntu -mə младший.брат -SPEC -[NOM] испугаться -INF говорить -PRAES -[3SG.S] страшный -[VGS] -PRAES -1SG.O younger.sibling -SPEC -[NOM] get.afraid -INF say -PRAES -[3SG.S] horrible -[VGS] -PRAES -1SG.O n -n.deriv -n.case v -v.inf v -v.tense -v.pn adj -n.deriv.v -v.tense -v.pn Младший брат, испугавшись, говорит: «Я боюсь. 71.026 kou.011 Кəуйкиа ми хуарубӱтӱ кунiˀиа мейсиӡəми? Кəуйкиа ми хуарубӱтӱ кунiˀиа мейсиӡəми? Kəujki͡a mi hu͡arubütü kuniɁi͡a mejsʼiðəmi? Kəujki͡a mi hu͡arubütü kuniɁi͡a mejsʼiðəmi? Kəujki͡a mi hu͡arubütü kuniɁi͡a mejsʼiðəmi? kəu -jki͡a mi hu͡aru -bü -tü kuniɁi͡a mej -sʼiðə -mi лось -D2 .NOM мы.DU взяться -COND -3SG как сделать -FUT -1DU.S/O moose -D2 .NOM we.DU take.up -COND -3SG how do -FUT -1DU.S/O kəu -jka -∅ mi hu͡aru -hüɁ -ntu kuniɁi͡a mej -Ɂsutə -mi лось -D2 -[NOM] мы.DU взяться -COND -3SG как сделать -FUT -1DU.S/O moose -D2 -[NOM] we.DU take.up -COND -3SG how do -FUT -1DU.S/O n -deriv -n.case pr v -v.nf -n.poss pr v -v.tense -v.pn Если лось вдруг нападет на нас, что будем делать? 74.235 kou.012 Туу биӡикəличемтə нихиаӡыӈ някəлəˀ». Туу биӡикəличемтə нихиаӡыӈ някəлəˀ». Tuu biðikəlʼitʼəmtə nʼihi͡aðɨŋ nʼakələɁ». Tuu biðikəlʼitʼəmtə nʼihi͡aðɨŋ nʼakələɁ». Tuu biðikəlʼitʼəmtə nʼihi͡aðɨŋ nʼakələɁ». tuu biði -kəlʼitʼə -mtə nʼi -hi͡aðɨ -ŋ nʼakələ -Ɂ огонь .GEN стрела -EMPH2 -ACC.2SG NEG -INFER -2SG.S взять -CN fire .GEN arrow -EMPH2 -ACC.2SG NEG -INFER -2SG.S take -CN tuj - bitiɁ -kəlʼitʼə -mtə nʼi -hatu -ŋ nʼakələ -Ɂ огонь -[GEN] стрела -EMPH2 -ACC.2SG NEG -INFER -2SG.S взять -CN fire -[GEN] arrow -EMPH2 -ACC.2SG NEG -INFER -2SG.S take -CN n -n.case n -cl -n.case-poss v -v.mood -v.pn v -v.cn Даже ружье ты с собой не взял». 77.368 kou.013 Ниныбтыˀыа мунунту: «Нинтə хилидеˀ! Ниныбтыˀыа мунунту: «Нинтə хилидеˀ! NʼinɨbtɨɁɨ͡a mununtu: «Nʼintə hilʼidʼəɁ! NʼinɨbtɨɁɨ͡a mununtu: «Nʼintə hilʼidʼəɁ! NʼinɨbtɨɁɨ͡a mununtu: «Nʼintə hilʼidʼəɁ! nʼinɨ -btɨ -Ɂɨ͡a munu -ntu nʼi -ntə hilʼi -dʼə -Ɂ старший.брат -SUPERLAT -AUGM .NOM говорить -PRAES .3SG.S NEG -IMP.2SG.O страшный -VGS -CN elder.brother -SUPERLAT -AUGM .NOM say -PRAES .3SG.S NEG -IMP.2SG.O horrible -VGS -CN nʼinɨ -btə -Ɂa -∅ munu -ntu -∅ nʼi -tə hɨlə -Ɂ -Ɂ старший.брат -SUPERLAT -AUGM -[NOM] говорить -PRAES -[3SG.S] NEG -IMP.2SG.O страшный -VGS -CN elder.brother -SUPERLAT -AUGM -[NOM] say -PRAES -[3SG.S] NEG -IMP.2SG.O horrible -VGS -CN n -adj.deriv -n.deriv -n.case v -v.tense -v.pn v -v.mood adj -n.deriv.v -v.cn Старший брат говорит: «Не бойся! 81.084 kou.014 Кəуйкиа ӈонəнту бӱӱсюӡиˀ». Кəуйкиа ӈонəнту бӱӱсюӡиˀ». Kəujki͡a ŋonəntu büüsʼüðiɁ». Kəujki͡a ŋonəntu büüsʼüðiɁ». Kəujki͡a ŋonəntu büüsʼüðiɁ». kəu -jki͡a ŋonə -ntu büü -sʼüði -Ɂ лось -D2 .NOM сам -3SG уйти -FUT -3SG.R moose -D2 .NOM oneself -3SG go.away -FUT -3SG.R kəu -jka -∅ ŋonə -ntu biu -Ɂsutə -Ɂ лось -D2 -[NOM] сам -3SG уйти -FUT -3SG.R moose -D2 -[NOM] oneself -3SG go.away -FUT -3SG.R n -deriv -n.case pr -n.poss v -v.tense -v.pn Лось сам уйдет». 83.824 kou.015 Сыӡырхəбтə кəуйкиа кантуˀиӡə муӈкуˀ дерə. Сыӡырхəбтə кəуйкиа кантуˀиӡə муӈкуˀ дерə. Sɨðɨrhəbtə kəujki͡a kantuɁiðə muŋkuɁ dʼerə. Sɨðɨrhəbtə kəujki͡a kantuɁiðə muŋkuɁ dʼerə. Sɨðɨrhəbtə kəujki͡a kantuɁiðə muŋkuɁ dʼerə. sɨðɨrhəbtə kəu -jki͡a kantu -Ɂi -ðə muŋku -Ɂ dʼerə в.самом.деле лось -D2 .NOM скрыться -PF -3SG.R дерево -GEN.PL середина .LATADV really moose -D2 .NOM hide -PF -3SG.R tree -GEN.PL middle .LATADV sɨtɨrhəbtə kəu -jka -∅ kantuə -Ɂə -tə muŋku -Ɂ dʼerə - в.самом.деле лось -D2 -[NOM] скрыться -PF -3SG.R дерево -GEN.PL середина -[LATADV] really moose -D2 -[NOM] hide -PF -3SG.R tree -GEN.PL middle -[LATADV] adv n -deriv -n.case v -v.tense -v.pn n -n.case advn -adv.case Действительно, лось скрылся в лесу. 88.421 kou.016 Тəндə баӡə хӱəтiˀ нигəтыӡи каӈкəгəльчиˀ качемəˀ. Тəндə баӡə хӱəтiˀ нигəтыӡи каӈкəгəльчиˀ качемəˀ. Təndə baðə hüətiɁ nʼigətɨði kaŋkəgəlʼtʼiɁ katʼəməɁ. Təndə baðə hüətiɁ nʼigətɨði kaŋkəgəlʼtʼiɁ katʼəməɁ. Təndə baðə hüətiɁ nʼigətɨði kaŋkəgəlʼtʼiɁ katʼəməɁ. təndə baðə hüə -tiɁ nʼi -gə -tɨ -ði kaŋkə -gəlʼtʼi -Ɂ katʼəmə -Ɂ тот .GEN суть .LATADV год -LAT.PL NEG -ITER -PRAES -3DU.O когда -EMPH2 -GEN.PL увидеть -CN that .GEN essence .LATADV year -LAT.PL NEG -ITER -PRAES -3DU.O when -EMPH2 -GEN.PL see -CN tə - batə - hüə -ntiɁ nʼi -kə -ntu -ti kaŋkə -kəlʼitʼə -Ɂ katʼəmə -Ɂ тот -[GEN] суть -[LATADV] год -LAT.PL NEG -ITER -PRAES -3DU.O когда -EMPH2 -GEN.PL увидеть -CN that -[GEN] essence -[LATADV] year -LAT.PL NEG -ITER -PRAES -3DU.O when -EMPH2 -GEN.PL see -CN pr -n.case advn -adv.case n -n.case v -v.deriv -v.tense -v.pn pr -cl -n.case v -v.cn С тех пор его не видели. 92.043 kou.017 Бəлта. Бəлта. Bəlta. Bəlta. Bəlta. bəlta все all bəlta все all n Все.